Raadspartijen nog geen concreet plan voor CO2 reductie! De standpunten over energietransitie en burgerparticipatie.

  Geplaatst op 25 februari 2022

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezing 2022 wilden wij graag weten welke posities onze raadspartijen in Alphen-Chaam innemen over de onderwerpen duurzaamheid, energie en burgerparticipatie. Hiervoor hebben wij een enquête gehouden en de verkiezingsprogramma’s bekeken. 

Positief is zeker dat alle partijen het belang van veranderingen op het gebied van klimaat en energie herkennen en hiermee zich bezig willen gaan houden. Ook wordt door alle partijen aangegeven de burgers bij de energietransitie te willen betrekken. Echter, de urgentie en doelgerichtheid waarmee de energie transitie moet worden aangepakt, lijkt niet bij alle partijen evident te zijn. 

Onze gemeente heeft zich namelijk reeds gecommitteerd om de CO2 uitstoot in Alphen-Chaam tot 2030 om 49% te reduceren. Los van enkele genoemde actiepunten en indicatie dat het op de agenda staat, ontbreekt er bij alle partijen op dit moment nog een sluitend programma hoe de 49% CO2 reductie ook in onze gemeente behaald kan worden tot 2030. Aangezien wij nog maar 8 jaar de tijd hebben en de volgende gemeenteraad voor de komende 4 jaar aantreed is dat wel een kritieke punt. Het gaat hier niet om een losse belofte maar juist om een serieuze verplichting tegenover onze gemeenschap en toekomstige generaties, en dit vereist dus specifieke maatregelen van deze raadspartijen.

Een ander opmerkelijke punt is dat bijna alle partijen burgerparticipatie blijkbaar alleen begrijpen als het creëren van een moment waarop burgers mee mogen praten en betrokken worden in de ontwikkeling in een beginfase van beleid m.b.t. energie. Dit is een goed begin, al dekt dit maar een klein deel van wat echte burgerparticipatie betekent. Het gaat immers niet alleen om meepraten maar juist ook om financiële participatie van burgers aan energieprojecten (bijv. het verwerven van eigendom om zo als gehele dorpsgemeenschap als mede-eigenaar direct invloed op projecten te hebben, incl. toewijzen van financiële opbrengsten). Juist op dit gebied is in de volgende periode dus nog veel werk te verrichten.

Partijen vergelijken: Energietransitie & Burgerparticipatie

GBA, GBSV en GSU hebben gereageerd op de CDAC enquête, waarvoor hartelijk dank! De andere partijen zoals CDA, VVD en D66 hebben helaas niet gereageerd op ons verzoek. 

1. Vraag 1: Staan jullie achter de doelstelling om de CO2 uitstoot in Alphen-Chaam tot 2030 daadwerkelijk om 49 % terug gebracht te hebben (aardgas en elektraverbruik)?
   Resultaat: GBA, GBSV en GSU zeggen allemaal JA
   
   
2. Vraag 2: Willen jullie actief en voortvarend meewerken aan het opzetten van een strak programma (soort roadmap 49% CO2 reductie tot 2030) om via gepast beleid en maatregelen dit doel ook daadwerkelijk te bereiken?
   Resultaat: GBA, GBSV en GSU zeggen allemaal JA
   
   
3. Vraag 3: Ondersteunen jullie de volgende stelling?
   “Wij werken mee aan beleid waardoor de lokale gemeenschap centraal komt te staan in de gehele energietransitie. Eigendom aan en zeggenschap over energieprojecten behoren voornamelijk (breed gedeeld) in burgerhand te liggen. De winst van aankomende energieprojecten in onze gemeente zal dus niet naar commerciële bedrijven gaan.”
   Resultaat: GSBV en GSU zeggen JA, GBA zegt Misschien (willen eventueel ook commerciële bedrijven een kans geven)
   
    
4. Vraag 4: Zouden jullie bereid zijn om passend beleid te maken waardoor in principe elke burger in onze gemeenschap in staat wordt gesteld om haar / zijn stem in de energietransitie via democratische processen te laten gelden (denk bijv. aan democratisch georganiseerde energie coöperaties en/ of een breed gedragen burgerfonds voor de financiering van energieprojecten)?
   Resultaat: GBA en GBSV zeggen JA, GUS zegt Misschien (vinden dit tijdrovend en complex – voorkeur ligt voor hen bij kort en concreet) 
   

Gebaseerd op verkiezingsprogramma’s (via de respectieve websites terug te lezen) zijn de volgende elementen mogelijk relevant:

CDA: speerpunt rentmeesterschap; kleinschalige energieopwekking indien passend in landschap ja, grootschalige energieopwekking nee.

D66: lokaal programma niet toegelicht 

GBA: wind- en zon energieopwekking moet passen in landschap en mag niet tot overlast leiden.

GBSV: bewoners stimuleren tot verduurzaming (o.a. door loket voor advies).

GSU: niet nader toegelicht

VVD: kleinschalige en grootschalige energieopwekking mogelijk maken; eigenaren van daken > 100 m2 actief voor zonnepanelen benaderen; lokaal eigendom door financiële participatie voor burgers aan projecten minimaal 50%. 

Kortom, veel partijen lijken nog proberen vol te houden dat de energietransitie ook zonder lastige keuzes kan worden behaald. Dit zou echter wensdenken zijn die het bereiken van de klimaatdoelen alleen maar onnodig zal vertragen. 

Wij burgers moeten deze ontwikkelingen en de rol van onze gemeente hierin oplettend volgen. Dit kan bijvoorbeeld door je aan te sluiten bij de Coöperatie Duurzaam Alphen-Chaam (CDAC), neem graag contact op! 

De volledige resultaten van onze enquête zijn hier te vinden.